Witamina D - dlaczego suplementacja przynosi korzyści zdrowotne?

Termin witamina D odnosi się do witaminy D2 (ergokalcyferol), jak i witaminy D3 (cho- lekalcyferol). Należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Została odkryta ponad 100 lat temu, ale dopiero w ostatnich latach nastąpił wzrost zainteresowania wi­taminą D3 jako hormonem o działaniu plejotropowym (plejotropizm - jeden czynnik ma zdolność wielokierunkowego działania). Większość komórek i tkanek ma receptor witami­ny D. Połączona z receptorem witamina aktywuje ponad 200 genów związanych z funk­cjonowaniem wielu szlaków metabolicznych.
Cholekalcyferol może zostać wyprodukowany w skórze pod wpływem promieni UVB (latem w godzinach 10-16, 15-20 minutowa ekspozycja bez filtrów SPF) lub być dostarczo­ny z pokarmem (główne źródło to tłuste ryby morskie np. śledź). Na skutek syntezy skór­nej w ciągu doby może wytworzyć się do 15 000 - 20 000 j. m. D3. Synteza skórna jest ograniczona przez warunki klimatyczne (niska ilość dni słonecznych), geograficzne (wysoka szerokość geograficzna, niski kąt padania promieni słonecznych), cywilizacyjne (smog, przebywanie w pomieszczeniach zamkniętych, działanie w zakresie profilaktyki nowotwo­rów skóry - unikanie słońca, kremy z filtrami UV).

Wybrane przyczyny niedoboru witaminy D3:

• niedostateczna synteza skórna- styl życia, starzenie się skóry,
• zmniejszona absorpcja jelitowa - celiakia ,operacje bariatryczne, mukowiscydoza,
• zmniejszona synteza - niewydolność wątroba, nerek,
• zwiększona utrata z moczem - zespół nerczycowy,
• otyłość,
• leki przeciwdrgawkowe, glikokortykosteroidy, niektóre leki immunosupresyjne,
• gruźlica,
• nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc.
  
  

W Polsce niedobór witaminy D3 dotyczy ok. 90% populacji ogólnej. Prawidłowe stężenie witaminy D3 zapobiega krzywicy u dzieci, osteomalacji u dorosłych, zmniejsza ilość osteoporotycznych złamań kości, zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych w szczegól­ności nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, nowotworów, chorób z autoagresji, depresji. Poziom zalecany witaminy D 3 'nl
Poziom toksyczny witaminy D3 - >100ng/ml

Regularna suplementacja preparatami witaminy D3 jest najskuteczniejszym sposobem uzyskania prawidłowego stężenia tego hormonu w organizmie.

Suplementacja witaminy D3 w populacji osób zdrowych przedstawia się następująco:

• noworodki i niemowlęta do 6 miesiąca życia 400 j.m./24h
• niemowlęta od 6-12 miesiąca życia 400 - 600 j.m./24h
• dzieci i młodzież 1-18 roku życia 1000 j.m./24h od września do maja
• dorośli 18-65 roku życia 800 - 2000 j.m./24h od września do maja
• seniorzy> 65 roku życia 800-2000 j.m. przez cały rok.
  
  

Leczenie niedoboru witaminy D3 należy podjąć po laboratoryjnym potwierdzeniu niedo­boru witaminy D3, zwłaszcza jeżeli towarzyszą temu objawy krzywicy, osteomalacji, osła­bienie siły mięśniowej. Leczenie powinno trwać 3-6 miesięcy i być prowadzone pod kon­trolą stężenia hormonu.

Niedobory witaminy D stanowią globalny problem zdrowia publicznego. Korygowanie niedoborów może mieć istotne znaczenie w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób.